صنایع دستی ایران

صنایع دستی ایران، گنجینه ای از هنر و فرهنگ

صنایع دستی ایران، گنجینه ای از هنر و فرهنگ

ایران کشوری با تاریخ و فرهنگ غنی است که این تنوع در هنر و صنایع دستی آن نیز به چشم می خورد. صنایع دستی ایران، حاصل ذوق و هنر هنرمندان این سرزمین است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و کاربردی خلق می کنند.

صنایع دستی ایران بسیار متنوع است و شامل طیف گسترده ای از محصولات می شود. از جمله محبوب ترین صنایع دستی ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • فرش دستباف
  • میناکاری
  • قاشق و چنگال ملیله
  • سفال و سرامیک
  • مسگری
  • خراطی
  • خاتم کاری
  • گیوه دوزی
  • گلیم بافی

فرش دستبافت ایران

فرش دستبافت ایران یکی از معروف ترین صنایع دستی ایران است که در سراسر جهان شناخته شده است. فرش های دستباف ایرانی به دلیل کیفیت و زیبایی بی نظیرشان، از ارزش بالایی برخوردارند. فرش های دستباف ایرانی در طرح ها و رنگ های متنوعی تولید می شوند و می توانند به عنوان یک اثر هنری یا یک وسیله ی کاربردی در منزل مورد استفاده قرار گیرند.

تاریخچه فرش دستباف ایران

سابقه ی فرش دستباف ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین فرش دستباف ایرانی که تاکنون کشف شده، فرش پازیریک است که در سال ۱۹۴۹ میلادی در منطقه ی پازیریک در سیبری پیدا شد. این فرش به قرن پنجم قبل از میلاد مسیح باز می گردد.

انواع فرش دستباف ایران

فرش های دستباف ایران در انواع مختلفی تولید می شوند که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع فرش دستباف ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • فرش تبریز: فرش تبریز یکی از معروف ترین انواع فرش دستباف ایران است که در شهر تبریز تولید می شود. این فرش ها به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرشان، از ارزش بالایی برخوردارند.
  • فرش کاشان: فرش کاشان یکی دیگر از معروف ترین انواع فرش دستباف ایران است که در شهر کاشان تولید می شود. این فرش ها به دلیل طرح های زیبا و متنوعشان، از محبوبیت بالایی برخوردارند.
  • فرش کرمان: فرش کرمان یکی از قدیمی ترین انواع فرش دستباف ایران است که در شهر کرمان تولید می شود. این فرش ها به دلیل استحکام و کیفیت بالایشان، از ارزش بالایی برخوردارند.
  • فرش اصفهان: فرش اصفهان یکی از زیباترین انواع فرش دستباف ایران است که در شهر اصفهان تولید می شود. این فرش ها به دلیل طرح های ظریف و رنگ های درخشانشان، از محبوبیت بالایی برخوردارند.
  • فرش مشهد: فرش مشهد یکی از معروف ترین انواع فرش دستباف ایران است که در شهر مشهد تولید می شود. این فرش ها به دلیل طرح های مذهبی و سنتیشان، از ارزش بالایی برخوردارند.

مراحل تولید فرش دستباف ایران

تولید فرش دستباف ایران یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان فرش باف انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. انتخاب مواد اولیه: اولین مرحله در تولید فرش دستباف ایران، انتخاب مواد اولیه است. مواد اولیه ی فرش دستباف ایران شامل نخ، دار قالی و نقشه است.
  2. رنگرزی نخ: نخ های مورد استفاده در فرش دستباف ایران، به رنگ های مختلف رنگرزی می شوند. رنگرزی نخ ها معمولاً با استفاده از مواد طبیعی انجام می شود.
  3. چله کشی: چله کشی مرحله ای است که در آن نخ های رنگرزی شده بر روی دار قالی کشیده می شوند.
  4. پودگذاری: پودگذاری مرحله ای است که در آن نخ های پود به صورت افقی در بین نخ های تار قرار می گیرند.
  5. رجشکنی: رجشکنی مرحله ای است که در آن نخ های تار و پود به صورت افقی و عمودی به هم بافته می شوند.
  6. طرح کشی: طرح کشی مرحله ای است که در آن طرح فرش بر روی دار قالی کشیده می شود.
  7. گره زنی: گره زنی مرحله ای است که در آن نخ های رنگرزی شده به صورت عمودی به نخ های تار گره می خوردند.
  8. تهیه نقشه: تهیه نقشه مرحله ای است که در آن طرح فرش بر روی کاغذ کشیده می شود.
  9. تهیه نقشه خوانی: تهیه نقشه خوانی مرحله ای است که در آن طرح فرش بر روی دار قالی منتقل می شود.
  10. شستشوی فرش: شستشوی فرش مرحله ای است که در آن فرش پس از تولید، شسته می شود.

اهمیت فرش دستباف ایران

فرش دستباف ایران علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

فرش دستباف ایران نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از مردم است.

میناکاری

میناکاری هنر تزئین سطوح فلزی با استفاده از لعاب های رنگی است. این هنر در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه اصفهان و کاشان رواج دارد. آثار میناکاری ایرانی در رنگ ها و طرح های متنوعی تولید می شوند و می توانند به عنوان یک اثر هنری یا یک وسیله ی کاربردی مورد استفاده قرار گیرند.

تاریخچه میناکاری

سابقه ی میناکاری در ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار میناکاری ایرانی که تاکنون کشف شده، ظروف میناکاری شده ای هستند که در تپه سیلک کاشان پیدا شده اند. این ظروف به هزاره ی دوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، میناکاری به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، میناکاری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات کتاب انجام می شد.

در دوران اسلامی نیز، میناکاری همچنان رواج داشت. در این دوران، میناکاری بر روی ظروف، کاشی ها و حتی دفینه ها انجام می شد.

در دوران معاصر، میناکاری همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان میناکار ایرانی با استفاده از تکنیک های جدید، آثار میناکاری زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

انواع میناکاری

میناکاری در انواع مختلفی انجام می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع میناکاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • میناکاری روی فلز: میناکاری روی فلز رایج ترین نوع میناکاری است. در این نوع میناکاری، لعاب های رنگی بر روی فلز مس یا طلا کشیده می شوند و سپس در کوره حرارت داده می شوند.
  • میناکاری روی شیشه: میناکاری روی شیشه یکی از قدیمی ترین انواع میناکاری است. در این نوع میناکاری، لعاب های رنگی بر روی شیشه کشیده می شوند و سپس در کوره حرارت داده می شوند.
  • میناکاری روی سفال: میناکاری روی سفال یکی از جدیدترین انواع میناکاری است. در این نوع میناکاری، لعاب های رنگی بر روی سفال کشیده می شوند و سپس در کوره حرارت داده می شوند.

مراحل میناکاری

میناکاری یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان میناکار انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. تمیز کردن فلز: اولین مرحله در میناکاری، تمیز کردن فلز است. در این مرحله، فلز از هرگونه آلودگی و زنگ زدگی پاک می شود.
  2. آماده سازی سطح فلز: در این مرحله، سطح فلز با استفاده از موادی مانند اسید، چربی زدایی و سپس با استفاده از موادی مانند قلع، آماده می شود.
  3. رنگ آمیزی: در این مرحله، لعاب های رنگی بر روی فلز کشیده می شوند.
  4. پخت: در این مرحله، فلز با لعاب های رنگی در کوره حرارت داده می شود.
  5. لعاب کاری مجدد: در این مرحله، در صورت نیاز، لعاب های رنگی مجدداً بر روی فلز کشیده می شوند و در کوره حرارت داده می شوند.
  6. صیقل کاری: در این مرحله، سطح فلز با استفاده از موادی مانند سنباده و پولیش، صیقل داده می شود.

اهمیت میناکاری

میناکاری علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

میناکاری نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده میناکاری

میناکاری یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان میناکار، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

ملیله کاری

ملیله کاری هنر بافتن مفتول های طلا یا نقره به یکدیگر است. این هنر در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه زنجان رواج دارد.

تاریخچه ملیله کاری

سابقه ی ملیله کاری در ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار ملیله کاری ایرانی که تاکنون کشف شده، ظروف ملیله کاری شده ای هستند که در تپه سیلک کاشان پیدا شده اند. این ظروف به هزاره ی دوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، ملیله کاری به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، ملیله کاری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات کتاب انجام می شد.

در دوران اسلامی نیز، ملیله کاری همچنان رواج داشت. در این دوران، ملیله کاری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات قرآن انجام می شد.

در دوران معاصر، ملیله کاری همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان ملیله کار ایرانی با استفاده از تکنیک های جدید، آثار ملیله کاری زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

ملیله کاری

ملیله کاری در انواع مختلفی انجام می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع ملیله کاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ملیله کاری روی فلز: ملیله کاری روی فلز رایج ترین نوع ملیله کاری است. در این نوع ملیله کاری، مفتول های طلا یا نقره بر روی فلز مسی یا طلایی بافته می شوند.
  • ملیله کاری روی پارچه: ملیله کاری روی پارچه یکی از جدیدترین انواع ملیله کاری است. در این نوع ملیله کاری، مفتول های طلا یا نقره بر روی پارچه بافته می شوند.
  • ملیله کاری روی چرم: ملیله کاری روی چرم یکی از انواع نادر ملیله کاری است. در این نوع ملیله کاری، مفتول های طلا یا نقره بر روی چرم بافته می شوند.

مراحل ملیله کاری

ملیله کاری یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان ملیله کار انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. آماده سازی مفتول ها: اولین مرحله در ملیله کاری، آماده سازی مفتول ها است. در این مرحله، مفتول ها به طول های مورد نیاز برش داده می شوند و سپس به شکل های مورد نیاز خم می شوند.
  2. بافت: در این مرحله، مفتول ها به یکدیگر بافته می شوند.
  3. صیقل کاری: در این مرحله، سطح ملیله با استفاده از موادی مانند سنباده و پولیش، صیقل داده می شود.

اهمیت ملیله کاری

ملیله کاری علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

ملیله کاری نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده ملیله کاری

ملیله کاری یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان ملیله کار، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد ملیله کاری

  • ملیله کاری یکی از سخت ترین و ظریف ترین صنایع دستی است.
  • ملیله کاری به مهارت و تجربه ی زیادی نیاز دارد.
  • ملیله کاری یکی از صنایع دستی گران قیمت است.

ملیله کاری در زنجان

ملیله کاری یکی از صنایع دستی معروف و سنتی زنجان است. زنجان به عنوان پایتخت ملیله کاری ایران شناخته می شود. ملیله کاری زنجان به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرش، شهرت جهانی دارد.

سفال و سرامیک

سفال و سرامیک، دو نوع از محصولاتی هستند که از خاک رس ساخته می شوند. سفال، محصولاتی هستند که در دمای پایین پخته می شوند و سرامیک، محصولاتی هستند که در دمای بالا پخته می شوند.

تفاوت سفال و سرامیک

تفاوت اصلی سفال و سرامیک در دمای پخت آنها است. سفال در دمای حدود ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد پخته می شود و سرامیک در دمای بالاتر از ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد پخته می شود.

ویژگی های سفال

سفال، محصولاتی هستند که نسبت به سرامیک، شکننده تر و نرم تر هستند. سفال معمولاً به رنگ قهوه ای یا خاکستری است و می تواند به صورت ساده یا با طرح های مختلف تزئین شود.

سفال از گذشته های دور در ایران تولید می شده است. قدیمی ترین سفال های ایرانی که تاکنون کشف شده اند، به هزاره ی ششم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

کاربردهای سفال

سفال در کاربردهای مختلفی استفاده می شود. از سفال می توان برای ساخت ظروف، مجسمه ها، کاشی ها، سرامیک های تزئینی و حتی ابزار و وسایل مختلف استفاده کرد.

ویژگی های سرامیک

سرامیک، محصولاتی هستند که نسبت به سفال، سخت تر و محکم تر هستند. سرامیک معمولاً به رنگ سفید است و می تواند به صورت ساده یا با طرح های مختلف تزئین شود.

سرامیک نیز از گذشته های دور در ایران تولید می شده است. قدیمی ترین سرامیک های ایرانی که تاکنون کشف شده اند، به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

کاربردهای سرامیک

سرامیک در کاربردهای مختلفی استفاده می شود. از سرامیک می توان برای ساخت ظروف، مجسمه ها، کاشی ها، لعاب ها، چینی ها و حتی ابزار و وسایل مختلف استفاده کرد.

سفال و سرامیک در ایران

ایران یکی از کشورهای باستانی است که در زمینه ی تولید سفال و سرامیک پیشینه ای طولانی دارد. سفال و سرامیک ایرانی به دلیل کیفیت و زیبایی بی نظیرشان، در سراسر جهان شناخته شده اند.

در ایران، شهرهای مختلفی به تولید سفال و سرامیک مشغول هستند. از جمله شهرهای معروف تولید کننده ی سفال و سرامیک در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • لالجین: لالجین یکی از شهرهای معروف تولید کننده ی سفال در ایران است. سفال های لالجین به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرشان، شهرت جهانی دارند.
  • کاشمر: کاشمر یکی از شهرهای معروف تولید کننده ی سرامیک در ایران است. سرامیک های کاشمر به دلیل کیفیت و تنوع طرح هایشان، شهرت جهانی دارند.
  • کاشی: کاشی یکی از شهرهای معروف تولید کننده ی کاشی در ایران است. کاشی های کاشی به دلیل کیفیت و زیبایی بی نظیرشان، در سراسر جهان استفاده می شوند.

آینده ی سفال و سرامیک

سفال و سرامیک، صنایع دستی ارزشمندی هستند که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شوند. با حمایت از هنرمندان سفالگر و سرامیست، می توان این صنایع دستی را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد سفال و سرامیک

  • سفال و سرامیک، دو نوع از محصولاتی هستند که از خاک رس ساخته می شوند.
  • تفاوت اصلی سفال و سرامیک در دمای پخت آنها است. سفال در دمای پایین پخته می شود و سرامیک در دمای بالاتر از ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد پخته می شود.
  • سفال، محصولاتی هستند که نسبت به سرامیک، شکننده تر و نرم تر هستند.
  • سفال از گذشته های دور در ایران تولید می شده است.
  • سرامیک، محصولاتی هستند که نسبت به سفال، سخت تر و محکم تر هستند.
  • سرامیک نیز از گذشته های دور در ایران تولید می شده است.
  • ایران یکی از کشورهای باستانی است که در زمینه ی تولید سفال و سرامیک پیشینه ای طولانی دارد.
  • سفال و سرامیک ایرانی به دلیل کیفیت و زیبایی بی نظیرشان، در سراسر جهان شناخته شده اند.

مسگری

مسگری هنر شکل دادن به فلز مس است. این هنر در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه زنجان رواج دارد.

تاریخچه مسگری

سابقه ی مسگری در ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار مسگری ایرانی که تاکنون کشف شده، ظروف مسی ای هستند که در تپه سیلک کاشان پیدا شده اند. این ظروف به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، مسگری به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، مسگری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات کتاب انجام می شد.

در دوران اسلامی نیز، مسگری همچنان رواج داشت. در این دوران، مسگری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی ابزار و وسایل مختلف انجام می شد.

در دوران معاصر، مسگری همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان مسگر ایرانی با استفاده از تکنیک های جدید، آثار مسگری زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

انواع مسگری

مسگری در انواع مختلفی انجام می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع مسگری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مسگری سنتی: مسگری سنتی، روشی است که از گذشته های دور در ایران انجام می شده است. در این روش، مس با استفاده از چکش و سندان شکل داده می شود.
  • مسگری مدرن: مسگری مدرن، روشی است که با استفاده از دستگاه های مدرن انجام می شود. در این روش، مس با استفاده از دستگاه های برش، خمکاری و جوشکاری شکل داده می شود.

مراحل مسگری

مسگری یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان مسگر انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. تهیه مس: اولین مرحله در مسگری، تهیه مس است. مس مورد استفاده در مسگری معمولاً مس خالص یا آلیاژ مس و روی است.
  2. ذوب مس: در مرحله ی بعدی، مس ذوب می شود. ذوب مس معمولاً در کوره های سنتی یا کوره های صنعتی انجام می شود.
  3. ریخته گری مس: در مرحله ی بعدی، مس مذاب در قالب های مختلف ریخته می شود.
  4. شکل دهی مس: در مرحله ی بعدی، مس به شکل مورد نظر شکل داده می شود. شکل دهی مس معمولاً با استفاده از چکش و سندان یا دستگاه های مدرن انجام می شود.
  5. رنگ آمیزی مس: در مرحله ی بعدی، مس رنگ آمیزی می شود. رنگ آمیزی مس معمولاً با استفاده از رنگ های طبیعی یا مصنوعی انجام می شود.
  6. صیقل کاری مس: در مرحله ی بعدی، سطح مس صیقل داده می شود. صیقل کاری مس معمولاً با استفاده از سمباده و پولیش انجام می شود.

اهمیت مسگری

مسگری علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

مسگری نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده مسگری

مسگری یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان مسگر، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد مسگری

  • مسگری یکی از سخت ترین و ظریف ترین صنایع دستی است.
  • مسگری به مهارت و تجربه ی زیادی نیاز دارد.
  • مسگری یکی از صنایع دستی گران قیمت است.

مسگری در زنجان

مسگری یکی از صنایع دستی معروف و سنتی زنجان است. زنجان به عنوان پایتخت مسگری ایران شناخته می شود. مسگری زنجان به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرش، شهرت جهانی دارد.

خراطی

خراطی هنر شکل دادن به چوب با استفاده از ابزارهای مخصوص است. این هنر در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه اصفهان رواج دارد.

تاریخچه خراطی

سابقه ی خراطی در ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار خراطی ایرانی که تاکنون کشف شده، ظروف چوبی ای هستند که در تپه سیلک کاشان پیدا شده اند. این ظروف به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، خراطی به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، خراطی بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات کتاب انجام می شد.

در دوران اسلامی نیز، خراطی همچنان رواج داشت. در این دوران، خراطی بر روی ظروف، زیورآلات و حتی ابزار و وسایل مختلف انجام می شد.

در دوران معاصر، خراطی همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان خراطی ایرانی با استفاده از تکنیک های جدید، آثار خراطی زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

انواع خراطی

خراطی در انواع مختلفی انجام می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع خراطی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • خراطی سنتی: خراطی سنتی، روشی است که از گذشته های دور در ایران انجام می شده است. در این روش، چوب با استفاده از ابزارهای دستی مانند مغار و مته شکل داده می شود.
  • خراطی مدرن: خراطی مدرن، روشی است که با استفاده از دستگاه های مدرن انجام می شود. در این روش، چوب با استفاده از دستگاه های برش، خمکاری و جوشکاری شکل داده می شود.

مراحل خراطی

خراطی یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان خراطی انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. انتخاب چوب: اولین مرحله در خراطی، انتخاب چوب است. چوب مورد استفاده در خراطی معمولاً چوب های سخت مانند گردو، راش، بلوط و افرا است.
  2. خشک کردن چوب: در مرحله ی بعدی، چوب خشک می شود. خشک کردن چوب معمولاً به مدت چند ماه یا چند سال انجام می شود.
  3. آماده سازی چوب: در مرحله ی بعدی، چوب آماده سازی می شود. آماده سازی چوب شامل برش، سمباده کشی و صاف کردن چوب است.
  4. خراطی چوب: در مرحله ی بعدی، چوب خراطی می شود. خراطی چوب با استفاده از ابزارهای مخصوص انجام می شود.
  5. صیقل کاری چوب: در مرحله ی بعدی، چوب صیقل داده می شود. صیقل کاری چوب با استفاده از سمباده و پولیش انجام می شود.

اهمیت خراطی

خراطی علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

خراطی نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده خراطی

خراطی یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان خراطی، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد خراطی

  • خراطی یکی از سخت ترین و ظریف ترین صنایع دستی است.
  • خراطی به مهارت و تجربه ی زیادی نیاز دارد.
  • خراطی یکی از صنایع دستی گران قیمت است.

خراطی در اصفهان

خراطی یکی از صنایع دستی معروف و سنتی اصفهان است. اصفهان به عنوان پایتخت خراطی ایران شناخته می شود. خراطی اصفهان به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرش، شهرت جهانی دارد.

خاتم کاری

خاتم کاری هنر تزئین سطح اشیاء با قطعات کوچک چوب، استخوان، عاج، فلز و یا مواد دیگر است. این هنر در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه شیراز رواج دارد.

تاریخچه خاتم کاری

سابقه ی خاتم کاری در ایران به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار خاتم کاری ایرانی که تاکنون کشف شده، ظروف خاتم کاری شده ای هستند که در تپه سیلک کاشان پیدا شده اند. این ظروف به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، خاتم کاری به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، خاتم کاری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی صفحات کتاب انجام می شد.

در دوران اسلامی نیز، خاتم کاری همچنان رواج داشت. در این دوران، خاتم کاری بر روی ظروف، زیورآلات و حتی ابزار و وسایل مختلف انجام می شد.

در دوران معاصر، خاتم کاری همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان خاتم کار ایرانی با استفاده از تکنیک های جدید، آثار خاتم کاری زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

انواع خاتم کاری

خاتم کاری در انواع مختلفی انجام می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع خاتم کاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • خاتم کاری سنتی: خاتم کاری سنتی، روشی است که از گذشته های دور در ایران انجام می شده است. در این روش، خاتم با استفاده از قطعات کوچک چوب، استخوان، عاج، فلز و یا مواد دیگر بر روی سطح اشیاء چسبانده می شود.
  • خاتم کاری مدرن: خاتم کاری مدرن، روشی است که با استفاده از دستگاه های مدرن انجام می شود. در این روش، خاتم با استفاده از دستگاه های برش، خمکاری و جوشکاری بر روی سطح اشیاء ساخته می شود.

مراحل خاتم کاری

خاتم کاری یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان خاتم کار انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. تهیه مواد اولیه: اولین مرحله در خاتم کاری، تهیه مواد اولیه است. مواد اولیه ی خاتم کاری معمولاً چوب، استخوان، عاج، فلز و یا مواد دیگر است.
  2. برش مواد اولیه: در مرحله ی بعدی، مواد اولیه برش داده می شوند. برش مواد اولیه معمولاً با استفاده از دستگاه های برش انجام می شود.
  3. ترسیم طرح: در مرحله ی بعدی، طرح مورد نظر بر روی سطح اشیاء ترسیم می شود.
  4. چسباندن قطعات خاتم: در مرحله ی بعدی، قطعات خاتم بر روی سطح اشیاء چسبانده می شوند. چسباندن قطعات خاتم معمولاً با استفاده از چسب های مخصوص انجام می شود.
  5. صیقل کاری: در مرحله ی بعدی، سطح خاتم صیقل داده می شود. صیقل کاری خاتم معمولاً با استفاده از سمباده و پولیش انجام می شود.

اهمیت خاتم کاری

خاتم کاری علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

خاتم کاری نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده خاتم کاری

خاتم کاری یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان خاتم کار، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد خاتم کاری

  • خاتم کاری یکی از سخت ترین و ظریف ترین صنایع دستی است.
  • خاتم کاری به مهارت و تجربه ی زیادی نیاز دارد.
  • خاتم کاری یکی از صنایع دستی گران قیمت است.

خاتم کاری در شیراز

خاتم کاری یکی از صنایع دستی معروف و سنتی شیراز است. شیراز به عنوان پایتخت خاتم کاری ایران شناخته می شود. خاتم کاری شیراز به دلیل ظرافت و زیبایی بی نظیرش، شهرت جهانی دارد.

گیوه دوزی

گیوه، کفشی سنتی است که از پارچه، چرم یا نخ بافته می شود و زیره آن از چوب یا پارچه است. گیوه در ایران قدمتی طولانی دارد و در شهرهای مختلف این کشور به ویژه زنجان رواج دارد.

تاریخچه گیوه زنجان

سابقه ی گیوه زنجان به هزاران سال پیش باز می گردد. قدیمی ترین آثار گیوه زنجانی که تاکنون کشف شده، گیوه هایی هستند که در تپه های باستانی زنجان پیدا شده اند. این گیوه ها به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح باز می گردند.

در دوران ساسانیان، گیوه زنجان به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، گیوه زنجان به عنوان کفشی لوکس و گران قیمت شناخته می شد.

در دوران اسلامی نیز، گیوه زنجان همچنان رواج داشت. در این دوران، گیوه زنجان به عنوان کفشی راحت و مناسب برای کار و فعالیت های روزانه شناخته می شد.

در دوران معاصر، گیوه زنجان همچنان یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان گیوه باف زنجان با استفاده از تکنیک های جدید، گیوه های زنجانی زیبا و منحصر به فردی تولید می کنند.

انواع گیوه زنجان

گیوه زنجان در انواع مختلفی تولید می شود که هر کدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله معروف ترین انواع گیوه زنجان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • گیوه تختی: گیوه تختی، ساده ترین نوع گیوه زنجان است. این گیوه از پارچه ی نخی یا پشمی بافته می شود و زیره ی آن از چوب است.
  • گیوه جورابی: گیوه جورابی، نوع دیگری از گیوه زنجان است که شبیه به جوراب است. این گیوه از پارچه ی نخی یا پشمی بافته می شود و زیره ی آن از چوب است.
  • گیوه پیکسلی: گیوه پیکسلی، نوع جدیدی از گیوه زنجان است که با استفاده از الگوهای پیکسلی ساخته می شود. این گیوه از پارچه ی نخی یا پشمی بافته می شود و زیره ی آن از چوب است.

مراحل ساخت گیوه زنجان

ساخت گیوه زنجان یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان گیوه باف زنجان انجام می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. تهیه مواد اولیه: اولین مرحله در ساخت گیوه زنجان، تهیه مواد اولیه است. مواد اولیه ی گیوه زنجان معمولاً پارچه ی نخی یا پشمی، چوب و نخ است.
  2. بافت پارچه: در مرحله ی بعدی، پارچه ی گیوه بافته می شود. بافت پارچه ی گیوه معمولاً با استفاده از دار قالی انجام می شود.
  3. ساخت زیره: در مرحله ی بعدی، زیره ی گیوه ساخته می شود. زیره ی گیوه معمولاً از چوب است و به شکل قالب پا ساخته می شود.
  4. دوخت پارچه و زیره: در مرحله ی بعدی، پارچه ی گیوه به زیره دوخته می شود. دوخت پارچه و زیره معمولاً با استفاده از نخ انجام می شود.
  5. صیقل کاری: در مرحله ی بعدی، گیوه صیقل داده می شود. صیقل کاری گیوه معمولاً با استفاده از سمباده و پولیش انجام می شود.

اهمیت گیوه زنجان

گیوه زنجان علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان دهنده ی خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه ی مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می کنند.

گیوه زنجان نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می کنند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده گیوه زنجان

گیوه زنجان یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان گیوه باف زنجان، می توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

نکاتی در مورد گیوه زنجان

  • گیوه زنجان یکی از راحت ترین و سبک ترین کفش های موجود در ایران است.
گیوه زنجان

گلیم بافی

گلیم بافی، هنر بافت پارچه‌ای بدون پرز از الیاف پشم یا پنبه است. گلیم‌ها معمولاً در اندازه‌های بزرگ و برای استفاده به عنوان زیرانداز، فرش، یا پرده تولید می‌شوند. گلیم بافی در ایران قدمتی طولانی دارد و در بسیاری از مناطق این کشور رواج دارد.

تاریخچه گلیم بافی

سابقه گلیم بافی در ایران به هزاران سال پیش باز می‌گردد. قدیمی‌ترین آثار گلیم بافی ایرانی که تاکنون کشف شده، گلیم‌هایی هستند که در تپه‌های باستانی سیلک کاشان پیدا شده‌اند. این گلیم‌ها به هزاره سوم قبل از میلاد مسیح باز می‌گردند.

در دوران ساسانیان، گلیم بافی به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، گلیم‌ها به عنوان نماد ثروت و قدرت شناخته می‌شدند.

در دوران اسلامی نیز، گلیم بافی همچنان رواج داشت. در این دوران، گلیم‌ها به عنوان زیرانداز و فرش مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

در دوران معاصر، گلیم بافی همچنان یکی از محبوب‌ترین صنایع دستی ایران است. هنرمندان گلیم‌باف ایرانی با استفاده از تکنیک‌های جدید، گلیم‌های زیبا و منحصربه‌فردی تولید می‌کنند.

انواع گلیم بافی

گلیم بافی در انواع مختلفی انجام می‌شود که هر کدام از آنها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. از جمله معروف‌ترین انواع گلیم بافی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • گلیم ساده: گلیم ساده، ساده‌ترین نوع گلیم است که با استفاده از یک نوع رنگ و یک نوع طرح بافته می‌شود.
  • گلیم نقشه‌دار: گلیم نقشه‌دار، با استفاده از یک طرح از پیش تعیین‌شده بافته می‌شود.
  • گلیم برجسته: گلیم برجسته، با برجسته کردن برخی از قسمت‌های گلیم بافته می‌شود.
  • گلیم دو رو: گلیم دو رو، از هر دو طرف قابل استفاده است.
  • گلیم قاب‌دار: گلیم قاب‌دار، دارای یک قاب تزئینی در اطراف آن است.

مراحل گلیم بافی

گلیم بافی یک فرآیند طولانی و پرزحمت است که توسط هنرمندان گلیم‌باف انجام می‌شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

  1. تهیه مواد اولیه: اولین مرحله در گلیم بافی، تهیه مواد اولیه است. مواد اولیه گلیم بافی معمولاً پشم یا پنبه است.
  2. ریسندگی: در مرحله ی بعدی، پشم یا پنبه ریسیده می‌شود. ریسندگی معمولاً با استفاده از دستگاه‌های ریسندگی دستی یا ماشینی انجام می‌شود.
  3. رنگرزی: در مرحله ی بعدی، نخ‌ها رنگ می‌شوند. رنگرزی معمولاً با استفاده از رنگ‌های طبیعی انجام می‌شود.
  4. پودگذاری: در مرحله ی بعدی، نخ‌های پودهای گلیم پودگذاری می‌شوند. پودگذاری معمولاً با استفاده از دار قالی انجام می‌شود.
  5. پردگیری: در مرحله ی بعدی، نخ‌های تار گلیم پردگیری می‌شوند. پردگیری معمولاً با استفاده از دار قالی انجام می‌شود.
  6. پایان کار: در مرحله ی بعدی، کار گلیم بافی به پایان می‌رسد.

اهمیت گلیم بافی

گلیم بافی علاوه بر زیبایی و ظرافت، نمادی از فرهنگ و هویت این سرزمین است. این صنایع دستی، نشان‌دهنده خلاقیت و توانمندی هنرمندان ایرانی است که با استفاده از مواد اولیه مختلف، آثاری زیبا و ماندگار خلق می‌کنند.

گلیم بافی نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز ایفا می‌کند. این صنایع دستی، منبع درآمد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

آینده گلیم بافی

گلیم بافی یکی از صنایع دستی ارزشمند ایران است که به عنوان یک میراث فرهنگی باید حفظ و حمایت شود. با حمایت از هنرمندان گلیم‌باف، می‌توان این هنر زیبا را برای آیندگان به یادگار گذاشت.

ن

انواع کفش های سنتی ایران

انواع کفش های سنتی در ایران

انواع کفش های سنتی در ایران

کفش از جمله وسایل ضروری زندگی انسان ها است که از گذشته های دور مورد استفاده قرار می گرفته است. در ایران نیز انواع مختلفی از کفش های سنتی وجود داشته که هر کدام از آنها ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را داشته اند.

گیوه

گیوه نوعی کفش سنتی ایرانی است که از نخ و پارچه ساخته می شود. گیوه دارای انواع مختلفی است که از جمله آنها می توان به گیوه زنجان، گیوه ملکی، گیوه کلاش هورامی، گیوه جناقی، و گیوه های چرمی اشاره کرد. گیوه ها معمولاً برای مناطق کوهستانی و گرمسیری مناسب هستند و به دلیل تهویه مناسب و سبکی، از محبوبیت بالایی برخوردارند.

انواع گیوه های زنجان

گیوه ملکی

گیوه ملکی نوعی گیوه سنتی ایرانی است که از نخ و پارچه ساخته می شود. این نوع گیوه در مناطق مختلف ایران از جمله استان های فارس، اصفهان، و چهارمحال و بختیاری تولید می شود. گیوه ملکی معمولاً به رنگ مشکی یا قهوه ای است و دارای طرح های ساده ای است.

گیوه کلاش هورامی

گیوه کلاش هورامی نوعی گیوه سنتی ایرانی است که از نخ و پارچه ساخته می شود. این نوع گیوه در مناطق مختلف ایران از جمله استان های کردستان، آذربایجان غربی، و کرمانشاه تولید می شود. گیوه کلاش هورامی معمولاً به رنگ های روشن است و دارای طرح های سنتی و رنگارنگی است.

گیوه جناقی

گیوه جناقی نوعی گیوه سنتی ایرانی است که از نخ و پارچه ساخته می شود. این نوع گیوه در مناطق مختلف ایران از جمله استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، و زنجان تولید می شود. گیوه جناقی معمولاً به رنگ های تیره است و دارای طرح های ساده ای است.

گیوه های چرمی

گیوه های چرمی نوعی گیوه سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود. این نوع گیوه معمولاً برای مناطق سردسیری مناسب است. گیوه های چرمی معمولاً دارای طرح های ساده ای هستند و به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی تولید می شوند.

چاروق

چاروق نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود. چاروق دارای انواع مختلفی است که از جمله آنها می توان به چاروق خراسانی، چاروق زنجانی، و چاروق یزدی اشاره کرد. چاروق ها معمولاً برای مناطق سردسیری مناسب هستند و به دلیل استحکام و دوام بالا، از محبوبیت بالایی برخوردارند.

چاروق خراسانی

چاروق خراسانی نوعی چاروق سنتی ایرانی است که در استان خراسان تولید می شود. این نوع چاروق معمولاً به رنگ مشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

چاروق زنجانی

چاروق زنجانی نوعی چاروق سنتی ایرانی است که در استان زنجان تولید می شود. این نوع چاروق معمولاً به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی است و دارای طرح های سنتی و رنگارنگی است.

چاروق یزدی

چاروق یزدی نوعی چاروق سنتی ایرانی است که در استان یزد تولید می شود. این نوع چاروق معمولاً به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

نعلین

نعلین نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود. نعلین دارای انواع مختلفی است که از جمله آنها می توان به نعلین عربی، نعلین زرد، و نعلین مشکی اشاره کرد. نعلین ها معمولاً برای مناطق گرمسیری مناسب هستند و به دلیل سبکی و راحتی، از محبوبیت بالایی برخوردارند.

نعلین عربی

نعلین عربی نوعی نعلین سنتی ایرانی است که در مناطق مختلف ایران از جمله استان های جنوبی تولید می شود. این نوع نعلین معمولاً به رنگ مشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

نعلین زرد

نعلین زرد نوعی نعلین سنتی ایرانی است که در مناطق مختلف ایران از جمله استان های مرکزی تولید می شود. این نوع نعلین معمولاً به رنگ زرد است و دارای طرح های ساده ای است.

نعلین مشکی

نعلین مشکی نوعی نعلین سنتی ایرانی است که در مناطق مختلف ایران از جمله استان های شمالی تولید می شود. این نوع نعلین معمولاً به رنگ مشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

ارسی

ارسی نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود. ارسی دارای انواع مختلفی است که از جمله آنها می توان به ارسی دهان دولچه ای، ارسی سگکی، و ارسی پاشنه دار اشاره کرد. ارسی ها معمولاً برای مناطق معتدل مناسب هستند و به دلیل زیبایی و استحکام، از محبوبیت بالایی برخوردار

ارسی دهان دولچه ای

ارسی دهان دولچه ای نوعی ارسی سنتی ایرانی است که دارای دهانه ای شبیه به گلدان است. این نوع ارسی معمولاً به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

ارسی سگکی

ارسی سگکی نوعی ارسی سنتی ایرانی است که دارای بندهایی است که با سگک بسته می شوند. این نوع ارسی معمولاً به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

ارسی پاشنه دار

ارسی پاشنه دار نوعی ارسی سنتی ایرانی است که دارای پاشنه است. این نوع ارسی معمولاً به رنگ های مشکی، قهوه ای، و زرشکی است و دارای طرح های ساده ای است.

سایر کفش های سنتی ایرانی

علاوه بر کفش های ذکر شده، انواع دیگری از کفش های سنتی نیز در ایران وجود داشته اند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • چکمه: چکمه نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق سردسیری مناسب است.
  • دمپایی: دمپایی نوعی کفش سنتی ایرانی است که از مواد مختلفی مانند پلاستیک، پارچه، و چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق گرمسیری مناسب است.
  • کفش چرمی: کفش چرمی نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق معتدل مناسب است.

اهمیت کفش های سنتی ایرانی

کفش های سنتی ایرانی علاوه بر کاربردهای کاربردی، دارای ارزش فرهنگی و تاریخی نیز هستند. این کفش ها نشان دهنده ذوق و هنر ایرانیان و همچنین تنوع فرهنگی و جغرافیایی ایران هستند. حفظ و احیای این کفش ها می تواند به حفظ و احیای فرهنگ و هنر ایرانی کمک کند.

راه های حفظ کفش های سنتی ایرانی

برای حفظ و احیای کفش های سنتی ایرانی می توان از راه های زیر استفاده کرد:

  • تولید و عرضه این کفش ها در بازار
  • آموزش ساخت این کفش ها به نسل جدید
  • برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مربوط به کفش های سنتی ایرانی

با انجام این راه ها می توان از فراموش شدن این کفش های ارزشمند جلوگیری کرد و آنها را به نسل های آینده منتقل کرد.

تولید و عرضه کفش های سنتی ایرانی در بازار

یکی از راه های حفظ و احیای کفش های سنتی ایرانی، تولید و عرضه این کفش ها در بازار است. این کار می تواند باعث آشنایی بیشتر مردم با این کفش ها و افزایش تقاضا برای آنها شود. تولید کنندگان کفش های سنتی ایرانی می توانند با استفاده از مواد اولیه مرغوب و طراحی های زیبا، این کفش ها را به محصولاتی جذاب و کاربردی تبدیل کنند.

آموزش ساخت کفش های سنتی ایرانی به نسل جدید

راه دیگر برای حفظ و احیای کفش های سنتی ایرانی، آموزش ساخت این کفش ها به نسل جدید است. این کار می تواند باعث ادامه حیات این هنر سنتی و انتقال آن به نسل های آینده شود. آموزشگاه های صنایع دستی می توانند دوره های آموزشی ساخت کفش های سنتی ایرانی را برگزار کنند.

برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مربوط به کفش های سنتی ایرانی

برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مربوط به کفش های سنتی ایرانی نیز می تواند به معرفی و ترویج این کفش ها کمک کند. این نمایشگاه ها و جشنواره ها می توانند فرصتی برای گردهم آمدن تولید کنندگان، هنرمندان، و علاقه مندان به کفش های سنتی ایرانی باشند.

با انجام این راه ها می توان از فراموش شدن این کفش های ارزشمند جلوگیری کرد و آنها را به نسل های آینده منتقل کرد.

سایر کفش های سنتی ایرانی

علاوه بر کفش های ذکر شده، انواع دیگری از کفش های سنتی نیز در ایران وجود داشته اند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • چکمه: چکمه نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق سردسیری مناسب است.
  • دمپایی: دمپایی نوعی کفش سنتی ایرانی است که از مواد مختلفی مانند پلاستیک، پارچه، و چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق گرمسیری مناسب است.
  • کفش چرمی: کفش چرمی نوعی کفش سنتی ایرانی است که از چرم ساخته می شود و معمولاً برای مناطق معتدل مناسب است.

اهمیت کفش های سنتی ایرانی

کفش های سنتی ایرانی علاوه بر کاربردهای کاربردی، دارای ارزش فرهنگی و تاریخی نیز هستند. این کفش ها نشان دهنده ذوق و هنر ایرانیان و همچنین تنوع فرهنگی و جغرافیایی ایران هستند. حفظ و احیای این کفش ها می تواند به حفظ و احیای فرهنگ و هنر ایرانی کمک کند.

راه های حفظ کفش های سنتی ایرانی

برای حفظ و احیای کفش های سنتی ایرانی می توان از راه های زیر استفاده کرد:

  • تولید و عرضه این کفش ها در بازار
  • آموزش ساخت این کفش ها به نسل جدید
  • برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مربوط به کفش های سنتی ایرانی

با انجام این راه ها می توان از فراموش شدن این کفش های ارزشمند جلوگیری کرد و آنها را به نسل های آینده منتقل کرد.

گیوه نماد فرهنگ و هنر ایران

گیوه، نماد فرهنگ و هنر ایران

گیوه، نماد فرهنگ و هنر ایران

گیوه، یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین انواع کفش در ایران است که قدمت آن به هزاران سال پیش برمی‌گردد. گیوه در مناطق مختلف ایران با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود، مانند «کفش»، «جوراب»، «چموش»، «کلاش»، «چارق»، «مهیاوه»، «چوارق»، و «چوغ».

گیوه از مواد اولیه‌ای مانند پارچه، چرم، نخ، و چوب ساخته می‌شود. کف گیوه از پارچه یا چرم ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی گلدوزی یا سوزن‌دوزی می‌شود. پاشنه گیوه از چوب ساخته می‌شود و به آن «چکمه» یا «کاسه» می‌گویند.

گیوه انواع مختلفی دارد که از نظر شکل، اندازه، و مواد اولیه با یکدیگر متفاوت هستند. برخی از انواع گیوه عبارتند از:

  • گیوه زنجان: گیوه زنجان از معروف‌ترین انواع گیوه در ایران است که به دلیل کیفیت و زیبایی آن شناخته می‌شود. گیوه زنجان از رویه نخی و زیره های مختلف از جمله چرم طبیعی، فوم، پیو تزریقی و میکرو آلن ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی جهت زیبایی و استفاده بانوان گلدوزی می‌شود.
  • گیوه قزوین: گیوه قزوین شبیه به گیوه زنجان است، اما از پارچه ضخیم‌تری ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی ساده‌تر تزئین می‌شود.
  • گیوه تبریز: گیوه تبریز از چرم ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی سوزن‌دوزی می‌شود.
  • گیوه اردبیل: گیوه اردبیل از چرم ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی گلدوزی می‌شود.
  • گیوه کردستان: گیوه کردستان از پارچه یا چرم ساخته می‌شود و روی آن با نخ‌های رنگی گلدوزی یا سوزن‌دوزی می‌شود.

گیوه مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • راحتی: گیوه به دلیل ساختاری که دارد، بسیار راحت است و باعث خستگی پا نمی‌شود.
  • مناسب برای آب و هوای گرم: گیوه به دلیل بافتی که دارد، باعث خنک ماندن پا می‌شود و برای آب و هوای گرم مناسب است.
  • سبکی: گیوه بسیار سبک است و به راحتی قابل حمل است.
  • دوام: گیوه اگر به درستی نگهداری شود، بسیار بادوام است.

گیوه علاوه بر جنبه کاربردی، جنبه فرهنگی و هنری نیز دارد. گیوه‌بافی یکی از هنرهای سنتی ایران است که به دست هنرمندان ماهر انجام می‌شود. گیوه‌بافی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی ایران است که نقش مهمی در حفظ فرهنگ و هنر ایران دارد.

امروزه گیوه به عنوان یک کفش سنتی و فرهنگی در ایران شناخته می‌شود و طرفداران زیادی دارد. گیوه‌های سنتی در بسیاری از مراسم‌ها و جشنواره‌های فرهنگی در ایران استفاده می‌شوند.

آینده گیوه

گیوه در گذشته کفش اصلی مردم ایران بوده است، اما امروزه با ورود کفش‌های مدرن، استفاده از گیوه کاهش یافته است. با این حال، گیوه همچنان به عنوان یک کفش سنتی و فرهنگی در ایران جایگاه خود را حفظ کرده است.

با توجه به اهمیت گیوه به عنوان یک هنر سنتی و فرهنگی، لازم است اقداماتی برای حفظ و توسعه گیوه انجام شود. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • آموزش گیوه‌بافی به نسل جدید: برای حفظ گیوه به عنوان یک هنر سنتی، لازم است گیوه‌بافی به نسل جدید آموزش داده شود.
  • حمایت از هنرمندان گیوه‌باف: برای حمایت از هنرمندان گیوه‌باف و تشویق آنها به تولید گیوه، لازم است از آنها حمایت شود.
  • ترویج فرهنگ استفاده از گیوه: برای حفظ گیوه به عنوان یک کفش سنتی، لازم است فرهنگ استفاده از گیوه در میان مردم ترویج شود.

با انجام این اقدامات می‌توان از گیوه به عنوان یک هنر سنتی و فرهنگی در ایران محافظت کرد و آن را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.

هنر میناکاری در زنجان

هنر مینا کاری، هنری است که باید بیشتر بدانیم

  هنر مينا كاري، هنري است مبني بر نقاشي و تزيين سطح بدنه هاي فلزي و به ندرت سراميكي كه با لايه اي با همين نام پوشيده مي شود. در واقع مينا لعابي است شفاف و شيشه اي كه از ممزوج شدن لعاب هاي شيشه‌اي و اكسيدهاي فلزي به دست مي آيد و با پخت در كوره مانند شيشه سخت مي گردد. زير ساخت بدنه هاي ميناكاري شده مس و گاهي نيز برنج مي باشند، البته براي ساخت زيور آلات و قطعات تزييني علاوه بر مس از طلا و نقره نيز استفاده مي شود.

نزدیک‌ترین معنای لغوی برای مینا به معنی آسمان آبی است.

مینا کاری هنری است که طرح‌های متفاوتی که معمولاً با قلم سفید است بر روی ظروف مسی، نقره‌ای و طلایی نقش می‌شود. رنگ زمینه‌ی زیر نقوش معمولاً به رنگ‌های آبی، سبز و گاهی قرمز می‌باشد که اگر به چشم هنر به داخل ظروف منقوش مینا بنگریم یادآور پهنای زیبای آبی آسمان باشد. شاید به همین خاطر است که اسم این هنر را مینا کاری نامیده‌اند.

گفتنی است، میناکاری یا میناسازی هنری است که سابقه‌ای در حدود پنج هزار سال دارد و از صنایع دستی محسوب می‌شود. اوج هنری این هنر در دوره سلجوقیان بوده که تهیه ظروف برنجی و میناکاری مرسومیت داشته ‌است و این آثار به کشورهای همسایه نیز فرستاده می‌شده ‌است. یکی از نمونه‌های ارزشمند این دوره «سینی آلب ارسلان» است که میناکاری بر روی نقره است و در موزه صنایع ظریفه بوستون نگهداری می‌شود. این اثر توسط استادی به نام «حسن الکاشانی» ساخته شده و نامش با خط کوفی بر روی آن حک شده‌است.

بشقابهای ساسانی که در ارمنستان کشف شده در موزه هنرهای اسلامی برلین و در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شوند، نمونه‌های از آثار باستانی میناکاری ایرانی می‌باشند. همچنین در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ و موزه‌های انگلستان و فرانسه نیز آثار دیگری از میناکاری ایرانی موجود می‌باشد.

انواع میناکاری

مینا به لحاظ روش تولید به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱ مینای خانه‌بندی

۲  مینای نقاشی

 

مینای خانه‌بندی:

مینای خانه‌بندی شیوه‌ای قدیمی است که به «مینای سیمی» نیز معروف است از مفتول‌های بسیار نازک استفاده می‌شود. مفتول‌ها را به شکل دلخواه درمی‌آورند و با چسب روی قطعه کار قرار داده با یک لعاب شیشه‌ای روی آن را می‌پوشانند. سپس آن را در داخل کوره‌ای با حدود ۱۰۰۰ درجه حرارت قرار می‌دهند و مفتول‌ها به قطعه کار جوش می‌خورند. در مرحله بعد رنگ‌های مخصوص میناکاری را که به شکل پودر می‌باشند را بر روی سطح کار پر می‌کنند. بعد از آنکه سطح کار یکسان و هموار شد آن را به مدت ۳ دقیقه در داخل کوره‌ای با حرارتی حدود ۱۰۰۰ درجه قرار می‌دهند. مفتول‌های با برنجی بعد از قرار  گرفتن در کوره سیاه می‌شوند و باید با اسید کاری رنگشان به حالت نخستین بازگردد. مینای خانه بندی در اصفهان و تهران رایج بوده ولی درحال حاضر تنها کارگاه آموزشی مینای خانه بندی در پژوهشکده میراث فرهنگی است که این هنر را آموزش می‌دهد. «مینای سیاه» یک گونه از «مینای خانه‌بندی» به‌ شمار می‌آید که به «مینای صائبین» نیز معروف است. این شیوه میناکاری به‌طور عمده در جنوب کشور و به ویژه در اهواز انجام می‌شود.

 

مینای نقاشی:

روشی که امروزه در اصفهان مرسوم است به این صورت که نقشهای مینا بر روی لعابی شفاف شکل می‌گیرد. بدین منظور و برای میناکاری، ابتدا استادی مسگر یا دواتگر می‌بایست که شی مربوطه را براساس طرح مورد نظر بسازد و سپس استادی میناکار روی آن را لعاب سفید رنگ بدهد. مرحله لعاب دهی سه یا چهار بار انجام می‌گیرد و هر بار نیز همراه با قرار گرفتن در کوره با ۷۰۰ درجه گرما هست تا رنگ لعاب ثابت شود. سپس نقاشی روی این جسم سفید رنگ انجام می‌شود و دوباره شی به کوره می‌رود تا در درجه‌ای در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه پخته شده و رنگها به شکل دلخواه در آیند. هم‌ اکنون از رنگ‌های شیمیایی در نقاشی شی استفاده می‌گردد حال آنکه در گذشته رنگ‌های بکار گرفته شده گیاهی یا معدنی بودند. شفافیت مینا نیز از وجود اکسید قلع بدست می‌آید؛ ولی در مینای منقوش که در زمان قدیم معمول بود و امروزه استاد علیرضا پروازی در میناکاری به کار می‌بندد ابتدا ماده لعابین را که از سیلیس و زنگارهای فلزات بدست می‌آید به صورت گرد درآورده و با قلع کدر می‌کنند آنگاه حرارت می‌دهند تا مینای کدر به فلز جوش داده می‌شود و آنگاه بر این زمینه طرح مورد نظر به رنگهای آبگینه‌ای رسم و سپس ذوب می‌شود.

رنگهایی که در میناکاری بکار می‌روند: 

 

هنر میناکاری در زنجان

 رنگهای گیاهی که در چیت‌سازی هم بکار می‌رود.

  رنگهای معدنی که در نقاشی و میناکاری به کار می‌رفتند.

رنگهای فلزی که روی شی کار می‌شود.

ابزار کار

ابزارهای مورد نیاز برای ساخت ظروف مینا:

ورقه (طلا، نقره، مس، ورشو، آهن و برنج) به جهت چکش خواری بیشتر واکسید نشدن در دمای ذوب مینا بیشتر از طلای ناب استفاده می‌شد.

هاون

ماده آبگینه‌ای مینا

کاغذ کپی

چکش

سندان

گیره

اره کمانی و اره فلز بر

قیچی فلز بر

قلم مو

رنگ (گیاهی، معدنی یا فلزی) که در مینای اصیل میناهای رنگین پودر شده که دمای ذوب نسبتاً پایینی از مینای زیرین دارند.

کوره

سیلیس، کربنات، سدیم، پتاسیم، آهک و قلع و سرب نیز از مواد شیمیایی مورد نیاز می‌باشند.

رنگها از ترکیب مواد شیمیایی متفاوتی بدست می‌آیند به این ترتیب که رنگ زرد از ترکیب آهن، اکسید کروم و قلع و رنگ قرمز با اضافه کردن براکس به کربنات سدیم و ترکیبات طلا و همچنین رنگ سبز از ترکیب کردن کرومات سرب با مس بدست می‌آید.

هنر فرش ایران

هنر فرش و فرشبافی در ایران

هنر فرش و فرشبافی در ايران و تجليل آن، به سان عالي ترين بافته هاي گستردني، هم چنان بر قرار مانده است. در اين عرصه، ايران را رقيبي نبوده است. درست است كه سفالهاي لعابدار ايراني از حيث ويژگيهايش دستكم از فرش ايراني ندارد، اما ناگزير از رقابت با فراورده هاي چيني است.

 

محبوبیت فرش ایرانی

یکی از دلایل اصلی که فرش ایرانی در جهان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و مشتری بیشتری دارد این است که نسبت به فرش تولیدی سایر کشورها تنوع رنگ بیشتری دارد، کیفیت مواد و مصالح به کار رفته در آن مرغوب تر و بهتر است، هنر و ظرافت خاصی در آن به کار گرفته شده و رنگ ها زنده و طبیعی به نظر می رسند، نقش و نگارهای آن جذاب است و گیرایی خاصی دارد که برای بیننده و خریدار چشم نواز است. همه این موارد در این امر موثر بوده و باعث شده فرش ایرانی معروفیت و محبوبیت خاص خود را داشته باشد.

 پیشینه فرش ایرانی 

کارشناسان فرش معتقدند که قالی و قالی‌بافی و بافت انواع فرش خواستگاه و محل پیدایش آن آسیا است. پژوهشگران می گویند که ایران، ترکستان و قفقاز مهد اولیهٔ هنر قالی بافی هستند. از نوشته های برخی از متون  چنین برداشت می شود که هنر قالی‌بافی خیلی پیش از میلاد مسیح وجود داشته است. شاعر و حماسه‌ سرای معروف یونانی در قرن هفتم پیش از میلاد، تختی را یاد می کند که قالی ارغوانی رنگ آن را پوشانده است. همچنین سایر مورخان و شاعران و نویسندگان هم در نوشته هایشان این نکته را ذکر کرده اند که ایرانیان عادتشان این است روی فرش های بسیار نرم و لطیف استراحت می کنند. یک بررسی ساده به ما نشان می دهد که علاوه بر کشورمان، در کشورهایی مثل ترکیه، اسپانیا، ترکمنستان، افغانستان، قفقاز، پاکستان، هند، مصر، چین، و حتی کشورهای رومانی و شبه ‌جزیرهٔ بالکان نیز صنعت فرش و هنر قالی‌ بافی رواج داشته و آن ها هم در این زمینه فعالیت داشته اند.

اما در نهایت این هنر خاص ایرانیان بوده و ایرانیان اولین مردمی بودند که به قالی‌ بافی و فرش روی آوردند و در این مورد هنرشان شهره جهان است. براساس بررسی های انجام شده اولین فرش موجود در دنیا قالیچهٔ ایرانی پازیریک است. این فرش در سال ۱۹۴۹ م. بوسیله گروهی از باستان‌شناسان روس در حفاری‌هایی در منطقهٔ آلتای سیبری جنوبی در دره ای به همین نام یعنی پازیریک کشف شد.

تاریخچه فرش به هزاره پنجم و ششم پ.م در آسیای میانه می رسد. فرش ایرانی پازیریک را نخستین و کهن ‌ترین فرش دستباف جهان دانسته اند. که بافت آن را به دوران هخامنشیان نسبت می دهند. در کاخ تیسفون یک قالی خیلی معروفی به نام بهارستان وجود دارد که شکوه و زیبایی بسیاری دارد و در ادبیات اسلامی هم مورد توجه قرار گرفته و بازتاب گسترده ای دارد. به دلیل زیبایی ها و هنر و دقت و ظرافتی که در بافت قالی و فرش وجود دارد این هنر همیشه مورد توجه بوده که امروزه به جنبهٔ تزئینی آن بیشتر توجه می‌شود.

 

طرح هــای قالی ایران

 

طرح های فرش ایران

  •  طرح‌های آثار باستانی و ابنیه اسلامی

این گروه شامل تمام طرحهایی است که از نقوش و اشکال تزیینی بناها، عمارات و کاشیکاری‌های آن‌ها گرفته شده. طراحان فرش در برخی از طرح‌های اصلی نقوش این بناها بنابر سلیقه خود تغییراتی را انجام داده اما ساختار و تشابه اصلی طرح فرش با طرح اصلی بنا کاملاً حفظ گردیده‌است. معروف‌ترین طرح‌های این گروه عبارتند از: گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان، مسجد امام اصفهان، تخت جمشید شیراز، طاق بستان، مسجد جامع اصفهان و غیره

 

  •   طرح‌های شاه‌ عباسی

اساس تمامی طرح‌های شاه عباسی بر مبنای کاربرد گل معروف شاه عباسی در این طرح است. گل‌های شاه عباسی به همراه بندهای ختایی و گاه تلفیقی با اسلیمی‌ها، انواع مختلفی از نقوش فرش را ایجاد می‌کنند. انواع طرح‌های این گروه عبارتند از: شاه عباسی لچک ترنج، شاه عباسی افشان، شاه عباسی درختی، شاه عباسی شیخ صفی، شاه عباسی جانوری، شاه عباسی هفت رنگ و…

 

  •  طرح‌های اسلیمی

فرم اصلی این طرح‌ها بر پایه گردش منظم و نقوش اسلیمی است. طرح‌های اسلیمی دارای انواع و اشکال مختلفی است که خود مورد طبقه بندی قرار می‌گیرد. از معروف‌ترین آن می‌توان به اسلیمی دهان اژدها اشاره کرد. انواع دیگر عبارتند از:اسلیمی بندی، اسلیمی افشان، اسلیمی کهکشانی، اسلیمی لچک و ترنج و…

 اسلیمی انواع بسیار زیاد دارد و معمولاً در بیشتر قالبها این طرح تکرار می‌گردد، اما در بعضی فرشها این طرح مسلط است. معروفترین اسلیمی‌ها، اسلیمی دهن اژدر است.

  •   طرح‌های اقتباسی

اغلب طرح‌های این گروه شباهت زیادی به طرح‌های فرش مناطق مرزی ایران و کشورهای همسایه دارد، ایرانیان با استفاده از هوش و ذکاوت خود تغییراتی در آن به وجود آورده‌اند. به همین دلیل به طرح‌های اقتباسی معروف‌اند. مانند طرح‌های معروف به قفقازی، طرح‌های اقتباسی گوبلنی.

  •   طرح‌های افشان

اشکال و اجزا تشکیل دهنده بیشتر طرح‌ها به صورت پیوسته و بدون انقطاع ترسیم می‌شود در حالی که در طرح افشان اجزاء تشکیل دهنده طرح به صورت پراکنده و جدا از هم ولی با فاصله منظم از یکدیگر طراحی می‌گردند. در این طرح همهٔ بند و گل و برگ‌ها در متن فرش به صورت افشان و پراکنده بوده و هیچ‌کدام از گل و برگ‌ها دارای قرینه نمی‌باشند. معروف‌ترین این طرح‌ها عبارتند از: افشان دست گل، افشان شاخه پیچ، افشان اسلیمی، افشان شاه عباسی و گل‌فرنگ.

  •   طرح‌های واگیره‌ای (بندی)

هنگامی که جزء کوچکی از طرح در متن فرش در جهات طولی و عرضی تکرار شده و به وسیلهٔ گیره به یکدیگر متصل شوند، به طرح بندی نامیده می‌گردد. معروف‌ترین طرح‌ها عبارتند از:: بندی اسلیمی، بندی خشتی، بندی ترنج دار، بندی شیر و شکری، بندی شاخه گوزنی، بندی دسته گلی، بندی میناخانی یا ورامین

  •   طرح‌های بته‌ای (بته جقه)

از طرح‌های معروف و موفق در طرح قالی، که علاوه بر ایران در هندوستان نیز رواج دارد. اندازهٔ بته‌ها متفاوت است. گاه آنچنان بزرگ است که چند بته برای کل فرش کافی است ولی در بیشتر موارد بته‌ها با اندازه‌های کوچک در ردیف‌های موازی در متن فرش یا در حاشیهٔ قالی دیده می‌شوند. گاهی به سبک شکسته و گاهی به سبک منحنی ترسیم می‌گردند. این طرح‌ها رد فرش همدان، سنندج، کاشان ،سرآبند و قم دیده می‌شوند. معروف‌ترین طرح‌های بته‌ای عبارتند از: بته جقه یا مادر بچه، بته ترمه، بته سرآبندی، بته افشار، بته قلمکار اصفهان، بته کردستانی یا هشت پر، بته خراسان و بته میری

  •   طرح درختی

اشکال درختان و شاخ و برگ و بوته‌ها، عناصر اصلی این طرح هستند. گاه در میان شاخ و برگ درختان، حضور پرندگان، و در پایین طرح حیوانات وحشی در حال چرا و استراحت دیده می‌شود. به این‌گونه طرح‌ها، طرح درختی حیوان دار گویند. اگر در طرح، شکارچیان در حال صید باشند به طرح درختی شکارگاه مرسوم می‌گردد. اگر میانهٔ فرش دارای برکهٔ آب با رنگ فیروزه‌ای باشد، طرح را درختی سبزی کاری یا آب‌نما گوییم. این طرح در بین بافندگان کاشان، اصفهان، تبریز، قم و تهران طرفدار داشته. حال آنکه تصویر درخت را بسیاری از کشورهای اروپایی به فال نیک می‌گیرند و آن را نشانهٔ تداوم عمر و خوشبختی و سعادت می‌دانند. به صورت درختی ترنج‌دار نیز وجود دارد.

  •   طرح‌های ترکمن

طرح‌های ترکمن در گروه نقوش هندسی قرار دارند و به صورت ذهنی بافته می‌شوند. معروفترین طرح‌های ترکمن در ایران عبارتند از غزال گز، قاشقی، آخال، چهار فصلو یموت.

  •   طرح‌های شکارگاهی

بنیاد اصلی این طرح‌ها نمایش صحنه‌های شکار و شکارگاه است. به نحوی که در قسمت‌های مختلف طرح یک سوار کار با وسیله‌ای همانند تیر و کمان یا نیزه مشغول شکار آهو یا سایر جانوران است.

این فرش کاملاً ذهنی بافته شده‌است اما به نظر می‌رسد که بافنده می‌خواسته طرح شکار گاهی را در طرح فرش پیاده کند.

  •   طرح‌های گل فرنگ

کلیه طرح‌های این گروه بر مبنای گل‌های رنگارنگ چند پر، گلدان‌های فرنگی و گل‌های طبیعی به ویژه گل رز با رنگ‌های بسیار روشن نظیر زرد، آبی و سرخ می‌باشد. انواع طرح‌های گل فرنگ عبارتند از: گل فرنگ بیجار، گل فرنگ دسته گلی، گل فرنگ دسته گلی، گل فرنگ گل و بلبل، لچک و ترنج گل فرنگ، افشان گل فرنگ گل‌فرنگ مستوفی و …

  •   طرح‌های قابی (خشتی)

متن فرش با اشکال هندسی، مربع و لوزی، شبکه بندی می‌شود؛ و در داخل هر یک از این خانه‌ها نقش مایه‌هایی از قبیل گلدان گل، بته، شاخهٔ گل، درختانی مانند سرو و بید، پرندگان و … به‌طور مجرد ترسیم می‌گردند. هر خانه از لحاظ شکل و محتوا از خانهٔ مجاور متمایز است، این طرح‌ها را قاب قابی یا قاب خشتی می‌نامند. در این طرح متن قالی دارای چند ضلعی‌های منظم و غیر منظم می‌باشند. از معروف‌ترین طرح‌های آن می‌توان به قاب قرآنی، قاب بختیاری، قاب تصویری، قاب اسلیمی و … اشاره کرد

  •   طرح‌های گلدانی

طرحی زیبا و دلپسند، شکل گلدانی مزین به شاخه‌های گل، عنصر اصلی و غالب طرح است. اندازه‌های گاهی بزرگ و واحد گاهی کوچک با ردیف‌هایی موازی تمامی فرش را پوشش می‌دهد. گروه‌های فرعی عبارتند از: گلدانی محرابی، گلدانی ظل السلطان (گل و بلبل)، گلدان حاج خانومی، گلدانی ستونی و گلدان تکراری. این طرح در بین بافندگان شهرهای قم، تبریز، کاشان، آباده و کردستان مورد توجه است.

  •   طرح ماهی درهم

طرحی اصیل؛ زیبا و کنایه دار. درون مایه تشکیل دهندهٔ آن نقش ماهی را به یاد می‌آورد. طرحی سرچشمه گرفته از شرق ایران که به مرور گسترش یافته و در خراسان، کردستان و اراک مورد توجه است. گروه‌های فرعی عبارتند از: ماهی هراتی، ماهی فراهان، ماهی زنبوری، ماهی کردستان و زیره ماهی.

  •   طرح‌های محرابی

طرح اصلی در این گروه بر مبنای محراب است. مکانی که در مساجد، مکان نمازگزاردن امام جماعت است. در این طرح‌ها معمولاً محراب را با تزییناتی از قبیل قندیل، گلدان و حتی درختچه‌های کوچک می‌پوشانند و گاه دو طرف محراب را با ستون‌های بزرگی که سقف محراب بر روی آن قرار دارد نشان می‌دهند. انواع طرح‌های این گروه عبارتند از: محرابی قندیلی، محرابی گلدانی و محرابی درختی.

  •   طرح‌های محرمات

در این طرح تمامی متن فرش از جهت طولی به ردیف‌های موازی تقسیم گشته و داخل این ردیف‌ها با نگاره‌هایی همچون بته جقه، انواع اسلیمی یا ختایی و گل و برگ‌های دیگر تقسیم می‌گردد. در واقع متن فرش به صورت راه راه می‌باشد .محرمات بته جقه‌ای معروف‌ترین طرح این گروه است.

  •   طرح‌های هندسی

کلیه نقوش از اشکال هندسی است و با استفاده از خط‌های زاویه دار ساخته می‌شوند.  مانند: هندسی کف ساده، هندسی جوشقان، هندسی خاتم شیراز، هندسی لچک و ترنج و هندسی قابی.

  •   طرح‌های ایلی و عشایری

این طرح‌ها عموماً توسط عشایر ایران بافته می‌شوند و اغلب نگاره‌ها و تزیینات طرح برگرفته از ذهن قالیبافان است. قرینگی در طرح معنایی ندارد. سادگی و عدم قرینه کاری نقوش از عوامل اصلی زیبایی طرح‌های این گروه است.

  •   طرح‌های تلفیقی

این طرح‌ها به مرور زمان و با ادغام شدن طرح‌های مختلف به وجود آمده. برخی از طرح‌های تلفیقی به جهت تلفیق زیبا و صحیح نقوش مختلف از جذابیت بالایی برخوردارند. برخی دیگر ناشی از تلفیق نابهنجار چند طرح می‌باشند. گونه‌های مختلفی از طرح‌های تلفیقی را می‌توان نام برد مانند لچک و ترنج تلفیقی، تلفیقی دسته گلی، تلفیقی گل فرنگ، تلفیقی هندسی و…

  •  فرش کرمانشاهی با طرح درختی

همچنین به نقل از دکتر پرهام در زمانی که پژوهش در خصوص نمادپردازی مغرب زمین، جایگزین اندیشه‌های رمزی، نمادی و اساطیری مشرق زمین گردیده، نمادهای شرقی به قیاس با مفاهیم نمادی غربی سنجیده شدند. بدین ترتیب نقش مایه بید مجنون نقش مایه‌ای مالامال از غم و اندوه نام گرفت. فرش‌هایی با چنین نقش مایه فرش عزا و نقش بید مجنون بید گریان در نزد غریبان، تلقی گردید. در همین زمان بود که نگاره‌های سه گوش سر و گردن تجرید یافته جانوران کلید یونانی و قلاب و نقش مایه چهار بازویی میانه ترنج‌های قالیهای فارسی خرچنگ و رتیل نام گرفت.

معرق کاری

هنر معرق کاری

هنر معرق کاری در معنای کلام « اصولا هر چیز رگه دار را گویند» ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر ایجاد نقش ها و طرح‌های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد.


در تعریف دیگری از معرق :

هنر معرق كاري چوب از جمله صنایعی است که با تلفیق هنر و تكنيك ( فن برشكاري، انتخاب چوب و رنگ كاري) ایجاد می‌شود. منابع مختلف، معرق چوب را در ايران، هنری جوان و جديد دانسته و قدمتي 90 ساله برای آن تعیین می نمایند.

در معرق برجسته نقش و طرح مورد نظر را بالاتر از سطح چوب قرار مي دهند و سپس اطراف آن را تزئين مي كنند ولي در معرق تخت يا صاف ابتدا نقش و طرح مورد نظر را بر روي سطح قرار مي دهند و داخل طرح را خالي مي كنند و سپس نقش ايجاد شده را با چوب هاي رنگي و يا صدف مي پو شانند. در معرق چوب از چوب هاي مختلف ، استخوان عاج ، صدف، خاتم و … استفاده مي‌شود و در غايت تصويري كه داراي رنگ طبيعي مي باشد به دست مي آيد و در بعضي موارد نقشهايي طبيعي از رگه هاي طبيعي چوب به وجود مي آيد. .

از کاوشهای باستان شناسی از منطقه «شهر سوخته» شانه ای چوبی به دست آمده، که با استفاده از دو نوع چوب مختلف به اشکال گوناگون بریده شده و بوسیله نوعی صمغ درخت به هم متصل شده اند. بنابراین می توان قدمتی 4000 ساله برای آن در نظر گرفت. این هنر در كشورهايي چون چين ، هند و …، به صورت هاي مختلف وجود داشته است .

دو نكته اساسي در معرق چوب وجود دارد؛ اول انتخاب چوب مي باشد كه بايد خصوصیاتی نظير رنگ، نقوش پيچ خوردگي‌ها، گره‌ها و غدد (لوپ و بروسن) را در نظر داشت. چوبها داراي رنگ هاي  متفاوت مي باشند مثل: گردو كه قهوه اي روشن و تيره مي باشد يا توت كه زرد و عناب كه قرمز مي باشد. بعضي چوب‌ها مانند عناب دو رنگ مي باشند و چوبهایی كه بيرون آنها رنگ روشن تر و درون آنها رنگ تيره تري دارد، مقاومت بيشتري داشته و سخت تر از چوب‌هاي روشن برش مي خورد. دوم برش چوب ها مي‌باشد كه بايد به تناسب تابلو از تيغ اره هاي مناسب استفاد شود و درزها به هم چفت شوند.

 

معرق  چوب بر اساس زمینه نیز بر دو نوع تقسیم می شود :

1- معرق زمينه چوب

 2- معرق زمينه رنگ

معرق زمينه چوب خود بر 4 نوع مي باشد:

 الف- زمينه پازلي

 ب- زمينه پاركتي

ج- زمينه آجري

 د- معرق روكشي.

معرق زمينه رنگي كه زمينه آن به رنگ هاي مختلف مي تواند باشد ولي معمولا زمينه مشكي مي باشد اگر معرق آميخته به خاتم شود به آن معرق خاتم مي گويند و در صورتي كه منبت به كار رود به آن منبت معرق مي گويند.

 

 تاریخ پیدایش معرق کاری: 

تاریخ پیدایش هنر معرق کاری به درستی مشخص نیست. ولی از تطبیق هنرمنبت (معرق کاری) و کاشی کاری میتوان رابطه این دو هنر را دریافت.

یکی از وجه تشابهات هنر کاشی کاری و معرق کاری روی چوب، شیوه ی عمل آنهاست که در هر دو از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.

سابقه معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 هجری شمسی بر می گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور گرد هم آمدند و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیان گذاشتند.

این موسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند مدرسه صنایع قدیمه، هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و اسامی دیگری مطرح بوده است.

در سال 1360 به استناد موافقیت نامه معاونت فرهنگی وقت، واحد آموزش مستقلی برای تعلیم هنرجوهای سنتی آغاز به کار کرد و سرانجام در سال 1362 با تاسیس اداره کل آموزش برای عموم مشتاقان به فراگیری هنرهای سنتی، سرآغازی نوین برای تداوم این هنر شد که در کنار آن میتوان از نام استاد سید کمال میر طبیبی نام برد که به آموزش منبت و معرق می پرداختند.

منبت و معرق طی سالیان زیادی که از عمرش گذشته است، مدیون افراد زیادی است که از بین تعداد بیشماری افراد میتوان به نام های پرویز زابلی، عباس شهمیرزادی، علی و خلیل امامی و احمد رعنا اشاره داشت.

این هنر در آغاز برای تزیین میز و بوفه و تکیه گاه صندلی به کار برده می شد. تنها نقش های اسلیمی با پنج رنگ محدود چوب های آبنوس، فوفل، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار می گرفت.

 

چوب آبنوس

نمونه ای از چوب آبنوس

چوب درخت توت

نمونه ای از چوب توت

چوب درخت گلابی

نمونه ای از چوب گلابی

در دوران قدیم شیوه ی اجرای معرق با شیوه‌ی اجرای امروز بسیار متفاوت بود و به نوعی شیوه‌ی معرق هندی بود. این شیوه به این صورت بود که هنرمندان صنایع دستی معرق کاری ابتدا بوسیله ی کارد مخصوص منبت، محل قرار گرفتن نقش ها روی شی مورد نظر را مطابق طرح می کندند و سپس نقش ها را از چوب های رنگی به وسیله‌ی مته ای که اختصاص به تعمیر چینی داشت و سوهان های مخصوص و اره ای به نام چِکی، دوربُری می کردند و در محل مقرر قرار می دادند.

این شیوه تا آنجا ادامه یافت که بالاخره احمد رعنا با اثر ابداعی خود به نام شکارگاه، معرق را از حالت مسطح خارج کرد، و به صورت نیمه برجسته مطرح نمود که همین شیوه تا امروز با نام منبت معرق متداول است.

چاقو، صنایع دستی زنجان

چاقو، صنایع دستی زنجان

چاقو، مشهورترین صنایع دستی و سوغات زنجان می باشد که به صورت دست‌ساز از ابتدا در زنجان و آلمان تولید می‌شده است”، این را رئییس اتحادیه چاقوسازان زنجان می‌گوید.

 

چاقوهای زنجان به تیزی و خوش تراشی بسیار زیادشان شهره‌اند و دلیل این کیفیت بالا نیز مشخص است. برای درست کردن‌شان از دسته‌های نشکن، نسوز و تیغه های ضد زنگ استفاده می‌شود و معروف است که آشپزخانه‌ای که در آن چاقوی زنجان باشد، یکی از کامل‌ترین هاست.

حال شمایی که میخواهید چاقوی زنجان را بخرید چطور بفهمید اصل است یا نه؟  دسته و تیغه‌هایی که در چاقوی زنجان و برای مصرف آشپزخانه استفاده می‌شوند یک ‌تکه هستند اما چاقوهای کارخانه‌ای که امروزه در سوییس، نروژ، ترکیه و سوئد تولید می‌شوند دسته‌هایی دارند که به صورت جداگانه ساخته می‌شوند. علاوه بر چاقو، قندشکن، قیچی، دشنه و قداره نیز جزو سوغات زنجانند که میتوان آنها را از بازار سنتی زنجان که طولانی ترین بازار سرپوشیده ایران است و در خیابان انقلاب واقع شده، خرید.

 

قدمت چاقوی زنجان

در ایران سابقه صنعت چاقوسازی را در زمانهایی باید جستجو کرد که داشتن سلاحی سرد از ضروریات زندگی هر فرد به شمار می‌رفت. قدمت ساخت چاقو در زنجان به دوره هخامنشیان باز می‌گردد. در زنجان معدنی به نام نمک چهرآباد پیدا شد و مردان نمکی در آن کشف شدند که همه‌ آنها داس و ابزار جنگی انسان‌های اولیه را به کمر داشتند و همین موضوع تاریخچه این ابزار در زنجان را به شش‌هزار سال عقب‌ برد. در زنجان بیش از ۲۰۰ مدل چاقو پیدا می‌شود و در این میان چاقوهای آشپزخانه برای خودشان دنیایی دارند، متفاوت از سایر چاقوها.

هنر چاقوسازی در زنجان بطور قطع ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی و نقش زنجان در جنگهای مختلف تاریخی (قبل از اسلام و بعد از اسلام ) ، موقعیت سوق‌الجیشی استان نسبت به استانهای همجوار، قرار گرفتن بر سر تمدنهای شرقی، غربی و نزدیکی به فلات مرکزی، وجود و فراهم بودن مواد اولیه و معادن غنی آهن و مس و … می‌باشد .

با توجه به سلیقه، ذوق و نیز هنرنمائی استادکاران و به منظور بازاریابی و جلب رضایت متقاضیان، ساخته‌های متنوع از چاقوها در ابعاد متفاوت تهیه و به بازار عرضه گردیده که بعضاً جنبه‌ی نمایشی و موزه‌ای نیز دارند. انواع چاقوهای زنجان عبارتند ‌از: چاقوهای مخزنی، قلم‌تراش یک تیغه، دوتیغه، یک لبه و دو لبه، چاقوهای ضامن‌دار، چاقوهای شکاری، چاقوهای صحرایی، چاقو‌های آشپزخانه و … که هر یک به شکل‌های گوناگون تولید می‌شوند.

افزار فلزی از صنایع دستی زنجان 

ساخت افزار جنگ، شکار و… با استفاده از فولاد نرم و کربن که به وسیله چکش فرم گرفته شده باشند. مثل سپر، شمشیر، چاقو، قندشکن و … با دسته هایی از چوب، استخوان، شاخ حیوانات، عاج، ملیله و همچنین تزئین آنها، از جمله صنایع دستی این استان می‌باشد.

از آنجائیکه ایرانیان در بین جهانیان از جنگاوران بی‌باک و جهانگشایان چیره‌دست شناخته شده‌اند ناگزیر باید از ابزارهای جنگی خوبی برخوردار بوده باشند، چرا که در زبان پارسی نام ابزارهای جنگی بجای مانده که برخی از آنها را در پارس باستان یعنی در نوشته‌های روزگار هخامنشیان و بیشتر آنها را در نامه دینی ایرانیان، اوستا، می‌یابیم و جالب اینکه نام بیشتر ابزار مزبور در زمان حاضر نیز بین نوشته‌ها، مشاهده می‌شود، کمان ابرو، کمند گیسو، تیر‌مژه دلدار، از جمله تشبیهات زیبا و دلنشین ادبیات فارسی می‌باشد .

 

درست کردن چاقو در زنجان  

درست کردن چاقو در زنجان

مشخصات مشترک چاقوهای زنجان عبارت است از: ظرافت، تناسب، هنرنمایی در فن آبکاری و قدرت برش آن. هر چاقو شامل قطعات تیغه، فنر (در چاقوی ضامن دار دو فنر وجود دارد به نام فنر بزرگ و فنر کوچک) , آستری (دو تکه است و همه قطعات چاقو روی آن سوار می شود)، روکش دسته، باربند (قسمتی برنجی که روی آستری است و لولای تیغه در آن قرار دارد).

انواع چاقوها عبارتند از: چاقوی ساده، ضامن دار، چاقوی میوه خوری، چاقوهای مرکب، کاردهای شکاری، کاردهای قمه‌ای، کاردهای کمری، کاردهای آشپزی و قلم تراش. از نکات جالب توجه آن که در هنر چاقوسازی به علت احتیاج به نیروی بدنی، اکثر استادکاران جوان بوده و استادکاران قدیمی فقط به کار آموزش مشغول هستند.

گلیم بافی زنجان

گلیم بافی زنجان

گلیم بافی زنجان

 گلیم‌بافی زنجان از سالیان دور، در میان مردم این مرز و بوم در روستاها به عنوان فعالیتی در کنار کشاورزی تداوم داشته است. با توجه به اقلیم سرد منطقه زنجان بشر ساکن در این منطقه همواره در فکر تهیه کفپوش گرم جهت استفاده در منازل و نیز به عنوان پرده بوده است، مواد اولیه موجود مردم منطقه را به سمت استفاده از بافته ای از پشم بز و گوسفند هدایت کرد.

در حال حاضر در بسیاری از مناطق استان زنجان بافت گلیم به عنوان یکی از شاخص ترین بافته های داری مطرح می‌باشد. گلیم‌بافی، فعال‌ترین و زیباترین صنایع‌دستی استان زنجان، هنری بی‌نظیر و منحصر به فرد است که پیشینه‌ای طولانی دارد.

هنر گلیم‌بافی، تاریخچه‌ای جدا از نساجی ندارد و به دلیل شباهت بافت پارچه‌های اولیه به بافت گلیم می‌توان گفت در تولید گلیم از الیاف ضخیم‌تر استفاده می‌شود.

انواع گلیم با نقوش سنتی و هندسی خاص استان، انواع خورجین، جل اسب، نمکدان، قاشقدان و رختخواب پیچ با همان شیوه بافت گلیم انواع تولیداتی بوده است که در استان زنجان از رواج بسیار خوبی برخوردار بوده است.

این بافته‌های داری، بر روی دارهای بسیار ساده چوبی عمودی در منازل روستائیان تولید می‌شده است که در حال حاضر اکثر دارهای چوبی تبدیل به دارهای مقاوم فلزی شده است. تولید انواع بافته‌های کوچک به غیر از زیر انداز، رواج خود را در روستاها از دست داده است که به طور حتم حمایت، دستگیری و برنامه ریزی لازم را برای احیا و توسعه این نوع بافته‌های سنتی را می‌طلبد.

از نقوش گلیم‌های روستایی می‌توان به نام‌های “هشت توک” و “پقل” اشاره کرد. از طرح‌های گلیم ماهنشان، نقوش سماوری، توسپاقا، صندوق، اشگل، تک گلوترکیبی همگون از نقوش حیوانی و گیاهی اشاره کرد. در منطقه سهرین هم نقش‌های گلیم به صورتی اجرا می‌شود که در حقیقت نوعی موج در آن گلی‌ها ایجاد می‌شود.

مناطق فعال گلیم بافی استان زنجان، شهرستان ماهنشان و روستاهای این شهرستان است که در حدود 50 نفر صنعتگر فعال در این روستاها مشغول فعالیت هستند.

مواد اولیه 

رنگرزی

در بافت گلیم‌ها در گذشته از نخ رنگرزی شده با مواد رنگرزی طبیعی استفاده شده‌است که این سنت در بافت گلیم‌های سنتی مرغوب و اصیل تا به امروز هم ادامه دارد. مواد رنگرزی عموماً از منابع گیاهی و معدنی تهیه می‌شود، هر چند ممکن است از منابع حیوانی نظیر قرمزدانه هم استفاده شود. معمولاً نخ‌های تار که عموماً از پشم حیوانات تهیه می‌شود را رنگرزی می‌کنند که در بافت گلیم با ترکیب این نخ‌های رنگرزی شده تنوع طرح‌ها حاصل می‌گردد.

نخ تار

عموماً نخ تار از پنبه بدست می‌آید اما بافت گلیم بر تارهای جنس پشم نیز مشاهده است.

نخ پود

نخ پود معمولاً از پشم حیوانات اهلی که بدست می‌آید. ممکن است در گلیم‌های ظریف تر که بیشتر برای تزئین استفاده می‌شده‌ است از نخ کرک (بدست آمده از کرک حیوانات) هم استفاده بشود.

 

 

دستگاه هاي بافت گليم 

به طور كلي دستگاه هاي بافت چهار نوع مي باشند:

 

الف- گليم ساده باف

دستگاه گليم ساده باف از يك كجو و چوب كمكي تشكيل شده و گليم به طور يكنواخت روي آن بافته مي‌شود. پشت و روي اين نوع گليم يكسان بوده و هر دو روي آن قابل استفاده است.

ب- گليم چرخي باف

دستگاه گليم چرخي باف داراي چهار كجو است. هر كجو به وسيلة كمان هايي جا به جا مي شود.در اين نوع بافت پود از لا به لاي تمام تارها رد مي‌شود . بافت به صورت يكساني پيش مي رود.در پشت گليم پودهاي اضافي روي هم قرار مي گيرند و به اين علت حاصل كار، گليمي محكم و ضخيم با پشت و روي متفاوت خواهد بود كه فقط يك روي آن قابل استفاده است.

ج- جاجيم باف

دستگاه بافت جاجيم داراي چهار كجو و چند كمان است. تفاوت اساسي بين جاجيم و ساير انواع گليم، رنگي بودن تارهاي آن است كه مثل پود در ظهور نقش ها مؤثرند. پشت و روي جاجيم همانند گليم ساده بافت يكسان است.

د- گليم سوزني ( سوماك )

دستگاه گليم سوزني داراي يك كجو است و به طور كلي از نظر ظاهر به دستگاه بافت گليم ساده شباهت دارد. در اين بافت پودهاي اضافي در پشت گليم به صورت آزاد باقي مي ماند. بافت اين نوع گليم در ميان عشاير بسيار معمول است . که اغلب براي تزئین مورد استفاده قرار مي گيرد.

تفاوت هنر زیبای گلیم بافی در میان مناطق محتلف ایران

گلیم های هر منطقه دارای خصوصیات ویژه ای از نظر طرح و رنگ است و با توجه به طرح و رنگ بندی های آن شناخته می شوند. تمام اشكال بافت در اكثر نقاطی كه گلیم‌بافی در آنها رایج است، اعمال می‌شود و تفاوت تولیدات مناطق مختلف از رویش ریسیدن نخ، استفاده از رنگهای بخصوص یا طرحهای ویژه رنگین «پود» از لابلای نخ‌های ساده تار است كه به اشكال مختلف امكان‌پذیر است. به طور مثال در نوعی از بافت كه ظاهراً آن هم از مردم چین اخذ شده از چهار پود و سه تار استفاده به عمل می‌آید كه دو تار نازك و تار سوم ضخیم‌تر بوده و هر جفت پود برحسب تقاضای طرح در پشت یا روی محصول قرار می‌گیرد. و به نحو ساده‌ای با تار ضخیم درگیر شده و بافت اصلی را تشكیل می‌دهد.

نحوه شناخت گلیم مرغوب

گلیم مرغوب باید در مقابل نور و شستشو رنگش ثابت باشد و در صورت نامرغوب بودن اگر رطوبت به آن برسد، رنگ عوض می کند.

برای شناخت گلیم مرغوب باید آن را پیچیده و فشار داد تا استحکام آن سنجیده شود و گلیم های دارای پود کم به آسانی کشیده و از هم باز می‌شود.

هر چه گلیم سبک تر باشد از مرغوبیت بیشتری برخوردار است زیرا در بافت آن از تار و پود ظریفتری استفاده شده است.

بافندگان روستایی معمولا در لبه های خارجی گلیم، حاشیه ای با موی بز به رنگ سیاه می بافند که این کار به استقامت گلیم کمک می کند.